Σύντομη ιστορική αναδρομή
Το 5G αντιστοιχεί στα 5ης γενιάς ασύρματα δίκτυα. Το 1G που εμφανίστηκε το 90 ήταν αυτό που μας επέτρεπε να μιλάμε στα κινητά, η 2η γενιά να στέλνουμε μηνύματα, η 3η γενιά να συνδέσουμε όλα τα κινητά/τάμπλετ μας με το ίντερνετ και η 4η να ζητάμε όλο και περισσότερα MB. Σε πρακτικό επίπεδο κάθε γενιά έδινε την δυνατότητα μετάδοσης μέχρι και 100 φορές περισσότερης πληροφορίας.
Η ειδοποιός διαφορά του 5G από το 4G
Κάποιος θα μου πει πως το 5G απλά θα ναι 100 φορές γρηγορότερο ίντερνετ, κάτι που ισχύει, είναι όμως η μισή αλήθεια. Η μαγεία του όμως δεν βρίσκεται εκεί, αλλά σε κάτι που όσοι έχουν παίξει παιχνίδια θα καταλάβουν απόλυτα, latency πολύ χαμηλό. Πιο πρακτικά θα ναι σαν να έχετε οπτική ίνα αλλά wireless σε κάποιες περιπτώσεις.
Σκεφτείτε την στιγμή που πατάτε το κουμπί να ανάψει ο θερμοσίφωνας σας και αυτό γίνεται άμεσα. Φανταστείτε αυτό να μπορείτε να το κάνετε από οποιοδήποτε σημείο του κόσμου βρίσκεστε με την ίδια ακριβώς αμεσότητα. Αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό του είναι που θα αλλάξει τον κόσμο όπως τον ξέρουμε σήμερα.
Oι εφαρμογές
Εδώ εισάγεται ο όρος Internet Of Things. Πάμε να δούμε τι σημαίνει αυτό.
Με απλά λόγια ένα αντικείμενο, είτε είναι άνθρωπος, είτε είναι ζώο, είτε είναι ο αισθητήρας ενός βηματοδότη είτε ο αισθητήρας της πίεσης των ελαστικών σας μπορεί να επικοινωνεί με ένα συγκεκριμένο και προκαθορισμένο αποδέκτη, που αυτός μπορεί να ναι ο γιατρός μας, ο γεωργός, ο μηχανικός κλπ. Είναι για αυτό που δημιουργήθηκε η ανάγκη για την αύξηση των ΙΡ και την δημιουργία του πρωτοκόλλου IPv6 που είναι ουσιαστικά αυτό που δίνει την μοναδική ηλεκτρονική μας ταυτότητα, και αυτή είναι μόνο μια τεχνολογία που αναπτύσσεται παράλληλα με το 5G.
Πως αυτή η τεχνολογία θα αλλάξει τον κόσμο;
Το βασικότερο είναι ο αυτοματισμός. Από την στιγμή που η πληροφορία μπορεί να δίνεται άμεσα, είναι φανερό πως και οι αποφάσεις θα μπορούν να παρθούν ανάλογα. Θα μπορεί ο καθένας να παρακολουθεί real time ανά πάσα στιγμή το τι γίνεται στον τομέα του ενδιαφέροντος του. Μερικά παραδείγματα
Τομέας υγείας
Ανά πάσα στιγμή θα μπορούν οι γιατροί να ξέρουν την κατάσταση των ασθενών τους, πχ τα επίπεδα του σακχάρου τους, αν ο βηματοδότης δουλεύει σωστά κλπ. Αυτό θα επιτρέψει την άμεση επέμβαση σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Πχ έγινε ένα δυστύχημα,ένας γιατρός θα μπορεί να χειρουργήσει από μακριά γλυτώνοντας πολύτιμο, κρίσιμο χρόνο για την ζωή κάποιου.
Τροχαία κίνηση
Θα μπορεί ένα αυτοματοποιημένο σύστημα να μετράει την διέλευση των αυτοκινήτων και τα φανάρια να προσαρμόζονται ανάλογα. Θα είμαστε σε θέση να ξέρουμε ποιοι δρόμοι έχουν μεγάλη συμφόρηση για να την αποφύγουμε. Θα γίνει δυνατή η ύπαρξη αυτόνομων οχημάτων που δεν θα χρειάζονται οδηγούς.
Επιχειρήσεις
Θα μπορούν να γίνουν πιο αποτελεσματικές εφόσον θα ναι σε θέση να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή που υπάρχει σπατάλη πόρων, όπως ενέργειας, χρόνου.
Αυτόνομα οχήματα
Εδώ και πολλά χρόνια είναι σε δοκιμή τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγούς, μεγάλες επενδύσεις έχουν κάνει και η google και η Tesla.
Αυτά είναι μερικά ενδεικτικά παραδείγματα και προφανώς όχι τα μόνα, οι δυνατότητες είναι απεριόριστες, όπως είναι δεδομένο πως δεν θα συμβούν αύριο, ένα αύριο όμως που δεν είναι πολύ μακριά, σχεδόν όλοι χρησιμοποιείτε την Siri, Bixbie, Alexa, κλπ.
Γίνεται φανερό (ελπίζω) το μέγεθος της αλλαγής. Μια αλλαγή που φέρνει ανταγωνισμούς αλλά και συγκρούσεις.
O αθέατος πόλεμος.
Eλπίζω να έγινε κατανοητό πως πλέον η τεχνολογία είναι έτοιμη να κάνει μια σημαντική μετάβαση. Κάθε φορά που συμβαίνει αυτό σε οποιονδήποτε τομέα είναι λογικό να δημιουργηθούν τρομεροί ανταγωνισμοί αφού τα λεφτά που παίζονται είναι τεράστια. Ας δούμε πως εκφράζεται αυτό.
Τα δεδομένα αυτή την στιγμή είναι το πιο πολύτιμο εμπορεύσιμο προϊόν του πλανήτη ξεπερνώντας το πετρέλαιο. Υπολογίζεται πως το 2020 θα ξεπεράσουν το 1 δις την ΜΕΡΑ. Καθόλου τυχαίο που η Ε.Ε. θέσπισε τον κανονισμό για τα προσωπικά δεδομένα γνωστό ως GDPR.
Η κόντρα Κίνας-Αμερικής και η Huawei
Η Huawei μέχρι πριν 1 χρόνο είχε φτάσει στην 2η θέση των πωλήσεων κινητών, μέχρι που ο Τραμπ με διάταγμα απαγόρευσε στις Αμερικάνικες εταιρίες να έχουν συναλλαγές μαζί της. Την ίδια στιγμή την κατηγορούσε για κατασκοπία, την οποία όμως ποτέ δεν απέδειξε. Το πρόβλημα όμως δεν ήταν τα κινητά τηλέφωνα, παρότι εκεί άγγιξε την καθημερινότητα μας.
Το πραγματικό πρόβλημα είναι όλος αυτός ο τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός που θα χρειαστεί για να λειτουργήσει το 5G. Και όταν μιλάμε για εξοπλισμό δεν μιλάμε μόνο για αντένες ή δρομολογητές (routers) αλλά και για data centers ( χώρος αποθήκευσης όλων αυτών των δεδομένων, το γνωστό σας cloud). H Huawei αυτή την στιγμή έχει την πιο ανεπτυγμένη και καλύτερη τεχνολογία, ενδεικτικά να αναφέρω πως ΟΛΕΣ οι σχετικές Κυπριακές εταιρίες τις χρησιμοποιούν, όπως και το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Αντίπαλος σε αυτή την κούρσα; Η Αμερικάνικη Cisco που αυτή την στιγμή είναι αρκετά πίσω, με την Ρωσία να παρακολουθεί ανήμπορη να αντιδράσει ή και να συμμετέχει σε όλο αυτό, αφού δεν έχει αναπτύξει σε εμπορικό βαθμό τέτοιες τεχνολογίες.
Αυτός ο πόλεμος δεν έχει ράμπο, αλλά γραβατωμένους και geeks που η δουλειά τους είναι να δώσουν το πλεονέκτημα στον κάθε μονομάχο, είτε ασκώντας πολιτικές πιέσεις, είτε παράγοντας τεχνολογία, είτε καταστρέφοντας την τεχνολογία του αντιπάλου, είτε εμποδίζοντας την εφαρμογή της. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο γίνονται οι κυβερνοεπιθέσεις, (cyber attacks), αλλά και η διασπορά ψευδών ειδήσεων (fake news). Είναι ένας πόλεμος αντισυμβατικός που μας πιάνει όλους απροετοίμαστους, και εύκολα θύματα και των κυβερνοεπιθέσεων αλλά και των ψευδών ειδήσεων. Έχουμε το αποδεδειγμένο παράδειγμα της Cambridge Analytica data scandal που πιθανότατα καθόρισε και τις Αμερικάνικες εκλογές.
Eπίλογος
Το συμπέρασμα είναι πως πλέον μπαίνουμε σε μια εποχή που ο κόσμος όπως τον ξέρουμε θα αλλάξει. Αυτή η αλλαγή δεν θα έρθει βεβαίως χωρίς προκλήσεις δεν θα ναι χωρίς κόστος, και αυτές θα εξεταστούν στο τελευταίο μέρος
Οι χρήστες
Ένας από τους μεγαλύτερους πονοκεφάλους που αντιμετωπίζουμε όσοι είμαστε επικεφαλείς τμημάτων πληροφορικής είναι κατά πόσον οι χρήστες μας θα μπορούν να προσαρμοστούν στις νέες τεχνολογίες. Είναι γνωστό στον κάθε επαγγελματία της πληροφορικής πως πάντα ο αδύναμος κρίκος είναι οι χρήστες και οι κακές πρακτικές είναι πάντα η μεγαλύτερη τρύπα, όσο για την λειτουργία όσο και για την ασφάλεια, και πιστέψτε με παίζει σοβαρό ρόλο στην κάθε απόφαση. Αυτό μας φέρνει στον επόμενο μεγάλο κίνδυνο.
Η ασφάλεια των δεδομένων
Στο 3ο μέρος αναφέρθηκα στις κυβερνοεπιθέσεις. Εφόσον κάτι είναι τόσο πολύτιμο κάποιοι θα θέλουν να το κλέψουν. Εδώ είναι ο επόμενος μεγάλος πονοκέφαλος των ειδικών πληροφορικής. Πως θα τα προστατέψουν; Αυτός ο πόλεμος όμως δεν έχει βόμβες έχει προγραμματισμό, κώδικα και ατέλειωτες ώρες μπροστά από μια οθόνη. Αυτοί θα ναι και οι επόμενοι ράμπο.
Η απώλεια της ιδιωτικότητας μας
Υπάρχει μια αρχή που λέει πως αν κάτι είναι δωρεάν τότε το προϊόν είμαστε εμείς. Το Cambridge Analytica data scandal είναι ενδεικτικό, αλλά όχι το μόνο. Πρωταγωνιστής το ΦΒ, αλλά δεν είναι μόνο αυτό, είναι και το google κλπ, και εδώ προκύπτει και ο κανονισμός GDPR, που ενώ για σας μια σέλφι μπορεί να ναι τρόπος επίδειξης, αυτόματα αυτή μας κάνει προϊόν. Οι διαφημίσεις προσαρμόζονται πάνω στις προτιμήσεις μας, και είναι ακριβώς αυτό το στοιχείο που εκμεταλλεύτηκε η analytica.
Τεχνητή νοημοσύνη (artificial intelligence)
Νομοτελειακά κάποια στιγμή εφόσον οι μηχανές αποκτούν την ικανότητα να μαθαίνουν τις συνήθειες μας, τα θέλω μας, θα καταλήξουν να παίρνουν και αποφάσεις, κάτι που ήδη το κάνουν σε μικρό βαθμό, πχ τις διαφημίσεις που θα μας δείξουν, τις ειδήσεις που θα μας παρουσιάσουν. Εδώ προκύπτει ίσως και το πιο σοβαρό ηθικό δίλημμα της ανθρωπότητας σε σχέση με την τεχνολογία.
Εν κατακλείδι
Μέσα από αυτό το άρθρο προσπάθησα να εξηγήσω ως μηχανικός πληροφορικής όσο πιο απλά μπορούσα το μέλλον που θεωρώ πως αναπόφευκτα θα έρθει. Αυτός που θα προσαρμοστεί γρηγορότερα και αυτό μπορεί να συμβεί μόνο μέσα από την σωστή επιμόρφωση θα έχει και το πλεονέκτημα ή έστω δεν θα βρεθεί σε μειονεκτική θέση.
Γιάννης Μαρθάρης, μηχανικός πληροφορικής, υπεύθυνος του τμήματος τεχνολογίας της ΕΝΙ Cyprus